Wat is tinnitus en wat zijn de oorzaken?

Een heldere uitleg over waar dat constante geluid vandaan komt

Wat is tinnitus en wat zijn de oorzaken? Een piep, suis, brom of ruis in je oor – en dat terwijl er geen geluid van buitenaf is. Voor veel mensen is tinnitus een verwarrende en soms beangstigende ervaring. Maar wat ís het precies? Waar komt het vandaan? En waarom lijkt het erger te worden als je moe bent of gestrest?

In deze blog geven we een helder antwoord op de meest gestelde vragen over tinnitus. Zodat je begrijpt wat er gebeurt – en wat je eraan kunt doen.

Wat is tinnitus?

Tinnitus is het waarnemen van geluid zonder dat er een externe geluidsbron aanwezig is. Het kan klinken als:

een hoge pieptoon
een ruisend geluid
een brom of zoem
een pulserend ritme

Sommige mensen horen het aan één oor, anderen aan beide kanten of ‘in het hoofd’. Voor de een is het zacht en af en toe aanwezig, voor de ander constant en indringend.

Tinnitus is geen ziekte, maar een symptoom. Het is een signaal dat er ergens in het gehoor- of zenuwstelsel iets uit balans is geraakt.

Hoe ontstaat tinnitus?

Er is niet één oorzaak van tinnitus, maar verschillende mogelijke ‘triggers’ die het proces in gang kunnen zetten:

🔊 1. Gehoorschade of overbelasting

Langdurige blootstelling aan harde geluiden – zoals concerten of werk met machines – kan leiden tot schade aan de haarcellen in het binnenoor. Het brein krijgt minder gehoorinput, en vult die stilte in met eigen activiteit: tinnitus.

🦻 2. Problemen in het midden- of binnenoor

Bijvoorbeeld door een oorontsteking, een prop oorsmeer of aandoeningen als de ziekte van Ménière.

😰 3. Stress en overprikkeling

Chronische stress activeert het zenuwstelsel, verhoogt de waakzaamheid van het brein en kan bestaande tinnitus versterken of zelfs uitlokken.

💊 4. Medicatie of lichamelijke aandoeningen

Bepaalde medicijnen, hoge bloeddruk of schildklierproblemen kunnen tinnitus als bijwerking of symptoom veroorzaken.

❗ 5. Onbekende oorzaak

In veel gevallen wordt er geen duidelijke fysieke oorzaak gevonden. De tinnitus is dan onderdeel van een breder patroon van overgevoeligheid of ontregeling in het brein.

Wat gebeurt er in de hersenen?

De meeste vormen van tinnitus zijn géén probleem van het oor, maar van de hersenen. Wanneer gehoorsignalen wegvallen of verstoord raken, gaat het brein zelf geluid aanmaken.

Daarbij zijn ook andere hersengebieden betrokken, zoals:

de auditieve cortex (geluidsverwerking)
het limbisch systeem (emoties en stressreacties)
de prefrontale cortex (aandacht en interpretatie)

Dit verklaart waarom tinnitus vaak erger wordt bij stress, vermoeidheid of negatieve gedachten.

Wanneer moet je naar de huisarts of specialist?

Neem altijd contact op met je huisarts als:

je tinnitus plotseling ontstaat
je er ook gehoorverlies of duizeligheid bij hebt
je het gevoel hebt dat er iets ‘verstopt’ zit in je oor
je tinnitus gepaard gaat met ernstige slaapproblemen of somberheid

De huisarts kan je eventueel doorverwijzen naar een KNO-arts, audioloog of gespecialiseerde therapeut.

En wat kun je zelf doen?

Hoewel tinnitus soms vanzelf minder wordt, is het bij blijvende klachten zinvol om begeleiding te zoeken. Er zijn verschillende behandelmethoden die het brein kunnen helpen om anders met het geluid om te gaan – zoals geluidstherapie, cognitieve gedragstherapie of hypnotherapie. Wij bieden de ideale combinatie aan met de hoogst mogelijke resultaten.

In onze praktijk kijken we samen met jou naar de oorzaak, de impact en de beste aanpak. Zodat je niet langer hoeft te lijden onder het geluid – maar weer grip krijgt op je rust en je dagelijks leven.