top of page

Functionele dyspepsie (FD): zo uit het zich – herken patronen, voorkom misser

  • Foto van schrijver: Elja van den Berg
    Elja van den Berg
  • 6 okt
  • 3 minuten om te lezen

Alles over Functionele Dyspepsie
Alles over Functionele Dyspepsie

Functionele dyspepsie (FD) is een veelvoorkomende aandoening van het bovenste deel van het spijsverteringskanaal (slokdarm, maag, twaalfvingerige darm). Kenmerkend zijn aanhoudende of terugkerende klachten in de bovenbuik zonder afwijkingen bij onderzoek zoals gastroscopie. FD kan het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloeden, maar is goed behandelbaar met een combinatie van leefstijl, zo nodig medicatie en bewezen effectieve psychologische interventies zoals darm- en maaggerichte hypnotherapie.

De symptomen van functionele dyspepsie omvatten:

  • Vol gevoel na de maaltijd

  • Vroege verzadiging

  • Pijn of brandend gevoel in de bovenbuik

  • Misselijkheid of braken

  • Vieze smaak in de mond

  • Slechte adem

  • Opgezet gevoel van de maag

Hoe voelt FD? (herkenbare klachten)

Rond de maaltijd

  • Snel vol zitten: al na een paar happen het gevoel dat je genoeg hebt.

  • Vol of opgeblazen gevoel: “alsof het eten blijft hangen” of de maag “op spanning” staat.

  • Pijn of branderig gevoel hoog in de bovenbuik.

Misselijkheid (soms met braken)

  • Je wordt snel misselijk, bijvoorbeeld bij vet eten, haast of stress.

  • Braken komt minder vaak voor. Is het heftig of met bloed: laat je direct beoordelen.

Smaak/geur

  • Vieze of metaalachtige smaak, slechte adem—kan samenhangen met zuur/boeren of langzamer verteren.

Gevoel van “trage maag”

  • Alsof je maag niet opstart of traag verteert. Dat gevoel kan er zijn, ook als onderzoek geen vertraging laat zien.

Klachten wisselen vaak per dag (“in golven”) en zijn meestal erger bij stress of slechte slaap. Veel mensen merken dat kleine porties beter gaan dan grote.

Wat lokt klachten uit? En wat helpt juist?

Vaak uitlokkend

  • Grote, vette of sterk gekruide maaltijden

  • Koolzuur, alcohol of (bij sommigen) koffie

  • Snel eten, gehaast zijn, strakke kleding

  • Stress en te weinig slaap

Vaak verlichtend

  • Langzamer eten, goed kauwen

  • Kleinere porties, vaker (5–6× per dag)

  • Na het eten 5 minuten rechtop zitten, daarna een korte wandeling

  • Ademrust en ontspanningsoefeningen

  • Niet direct platliggen na de maaltijd


Mini-routine vóór en na de maaltijd (2–3 minuten)

  1. Vooraf: adem 4 tellen in – 6 tellen uit; schouders en kaak los.Zeg in jezelf: “Mijn maag ontspant en ontvangt rustig.”

  2. Tijdens: leg je bestek regelmatig neer; stop bij 70–80% verzadiging.

  3. Na afloop: 5 minuten rechtop zitten, daarna kort wandelen.

Veel mensen merken met deze simpele stappen al binnen een week verschil.


Bijhouden helpt (zonder gedoe)

  • Geef pijn/volheid/misselijkheid een cijfer 0–10 in de ochtend, 30–60 min na je grootste maaltijd en ’s avonds. Kijk naar de trend, niet naar één getal.

  • Noteer 1 A4’tje per dag: wat je at, tempo, stressniveau, wat hielp. Zo ontdek je je eigen patronen en kun je gerichter kiezen wat werkt.


Wanneer moet je (opnieuw) naar de dokter?

Bel je (huis)arts bij:

  • Onverklaard gewichtsverlies of bloedarmoede

  • Bloedbraken of zwarte ontlasting

  • Aanhoudend/ernstig braken, koorts, gele verkleuring van huid/ogen

  • Moeite met slikken of als klachten voor het eerst op hogere leeftijd ontstaan

  • Nachtelijke pijn die je wakker houdt of darmen-/maagkanker in de familie

Zonder deze alarmtekens en met een normale gastroscopie past het vaak bij FD.


Wat kun je verwachten van behandeling?

Leefstijl & voeding

  • Klein, vaker, rustiger eten; test je persoonlijke triggers (niet iedereen reageert hetzelfde).

  • Werk aan stress en slaap—die beïnvloeden je klachten merkbaar.

Zo nodig medicatie (via je arts)

  • Zuurremming bij branderig gevoel; testen/behandelen van H. pylori als dat speelt.

  • In sommige gevallen andere middelen die de gevoeligheid of beweging van de maag beïnvloeden.

(Medische) hypnotherapie

  • Gericht op rust in het zenuwstelsel, betere samenwerking tussen brein en maag en anders leren omgaan met signalen uit de buik.

  • Bestaat uit 4-5 sessies met korte audio-oefeningen voor thuis.

  • Maagvriendelijke recepten

  • Veel mensen merken minder postprandiale volheid, vroege verzadiging en brand; vaak slaap je ook beter en voel je je rustiger.

Belangrijk: FD is echt lichamelijk. Het is geen “tussen de oren”. Je brein en maag werken samen—daarom helpt een aanpak die lichaam én hoofd meeneemt.

In het kort

  • FD geeft klachten rond de maaltijd: snel vol, vol/druk gevoel, pijn/brand, misselijkheid.

  • Triggers: grote/vette maaltijden, haast, stress, weinig slaap.

  • Helpt: kleine porties, langzaam eten, ademrust, korte wandeling na de maaltijd.

  • Hulp zoeken bij alarmtekens.

  • Behandeling is multimodaal: leefstijl, zo nodig medicatie, en maaggerichte hypnotherapie.

Onze locaties

Medisch Hypnose Centrum is actief op diverse locaties. We hebben in totaal 8 locaties om u zo goed mogelijk van dienst te zijn.

Neem contact op

Wilt u meer weten of een afspraak maken? Neem dan gerust contact met ons op. Mail ons op info@medischhypnosecentrum.nl

Of bel ons op 06 -34 02 90 52 We helpen u graag verder.


Opmerkingen


bottom of page