Wat is het prikkelbare darm syndroom (PDS)

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veel voorkomende maag-darm aandoening bij volwassenen. Het wordt ook wel spastische darm of functionele buikpijn of IBS genoemd. Men schat dat ongeveer 15 - 20% van de Nederlanders last heeft van PDS, dat zijn ongeveer 2 miljoen mensen waarvan ongeveer 500.000 mensen met zeer ernstige klachten.

Voorheen werd de aandoening spastische darm genoemd. De term ‘spastisch colon' kwam voort uit het idee dat spierkrampen in de dikke darm de buikpijn en veranderingen in het ontlastingspatroon veroorzaakten. Ook bij kinderen komt PDS voor.

Het is nu echter bekend dat PDS wordt beïnvloed door meer factoren dan alleen spierspasmen, en de term ‘ PDS ‘ wordt gebruikt om een breder scala aan maag- en darmklachten aan te duiden.

De meest voorkomende symptomen zijn:

 * buikpijn

 * krampen

 * opgeblazen buik

 * gasvorming, winderigheid

 * diarree, of obstipatie, soms ook afwisselend

Het meest kenmerkende symptoom van PDS is een zeurende, stekende of krampende buikpijn. De pijn kan zeer hevig zijn, bij veel mensen is dit voornamelijk 's avonds en 's nachts. De pijn kan gepaard gaan met aandrang, soms vermindert de buikpijn na het laten van winden of als je ontlasting hebt. Bij PDS is het ontlastingspatroon afwijkend, sommige mensen hebben diarree, anderen obstipatie, of een patroon waarbij verstopping en diarree elkaar afwisselen. Plotselinge onhoudbare aandrang komt veel voor.

Daarnaast kun je last hebben van maagklachten, moeheid, slaapproblemen of lage rugpijn. Deze klachten kunnen je behoorlijk belemmeren in je dagelijkse leven.

Verschillende types PDS

Het prikkelbare darm syndroom kan worden onderverdeeld in drie typen, dit gebeurt op basis of diarree of obstipatie (verstopping) de overhand heeft.

PDS – D :  bij deze vorm staat diarree op de voorgrond. De ontlasting is dun tot waterig, komt vaker, is vaak lastig op te houden en kan gepaard gaan met krampen.

PDS – C :  bij deze vorm staat obstipatie (verstopping) op de voorgrond. De ontlasting is harder en klonterig, de stoelgang is vertraagd en kost moeite. Daarnaast kan een opgeblazen gevoel en buikpijn optreden.

PDS – M :  is een gemengde vorm, waarbij zowel obstipatie als diarree optreden.

Bijkomende symptomen

Bij PDS komen vaak ook andere maag-darmklachten voor, zoals gasvorming, winderigheid, een opgeblazen gevoel of een opgezette buik. Dit laatste kan zelfs zo zijn dat de buik 's morgens plat is en 's avonds lijkt of je een paar maanden zwanger bent.

Maagzuur, slikklachten, een brok in de keel en sommige soorten voedsel slecht verdragen.

Daarnaast kun je je vermoeid en futloos voelen, of klachten hebben die niet meteen onder PDS vallen: rugpijn, hoofdpijn, spierpijn, problemen met plassen, een onregelmatige menstruatie of pijn tijdens of na het vrijen.

Klachten kunnen van persoon tot persoon verschillen, en ook van dag tot dag. Periodes met en zonder klachten kunnen elkaar afwisselen.